Woensdagavond 19 april 2017 vond in het voormalig stadhuis
de jaarvergadering van de Historische Vereniging
Maasmond plaats.
Rond kwart over negen kreeg wethouder Verbeek het woord
en hield de volgende toespraak.
Na de toespraak van wethouder Van Beek een toelichting door Johan de Haan, waarbij hij het middenpaneeltje van het raam toonde in een lichtbak.
Daarna een bewogen toespraak van Aard Heijmans, die al die jaren is blijven zoeken naar het verdwenen medaillon.
GELUKKIG, HET "VERDWENEN RAAM" IS TERECHT !
VOORDAT IK VERDER GA WIL IK EERST EEN AANTAL PERSONEN EN INSTELLINGEN BEDANKEN: AREN VAN DER VLUGT, HIJ ZOCHT O.A. OP DE ZOLDERS VAN ARSENAAL EN KANTONGERECHT. RENS VAN ADRIGHEMVOOR DE PUBLICATIES OP ZIJN WEBSITE. DE HISTORISCHE VERENIGING "DE BRIELSE MAASMOND”, VOOR DE AANDACHT DIE HET VERDWENEN RAAM OOK HIER KREEG. ROEL SLACHMUYLDERS VOOR ZIJN ZOEKTOCHT BIJ HET ANV. GEMEENTE BRIELLE VOOR DE OPDRACHT TOT RESTAURATIE VAN HET RAAM, ALHOEWEL DAT EIGENLIJK EEN MORELE VERPLICHTING IS, EN MIJN OUDERS.
IK BEN GEBOREN IN EEN ARM GEZIN IN DE VENKELSTRAAT, HIER IN BRIELLE, DE ZOGENAAMDE RODEPANNENBUURT. NA DE OORLOG WAREN VELEN ARM, MAAR BIJ ONS WAS HET NET EEN TIKJE MEER. ONDANKS DAT HEBBEN MIJN OUDERS MIJ EEN MOOIE JEUGD BEZORGD. EEN JEUGD WAARBIJ MIJ NORMEN EN WAARDEN WERDEN MEEGEGEVEN, ZOALS: ZUINIG ZIJN OP ALLES RESPECT VOOR ALLES EN IEDEREEN DOORZETTEN EN VOLHOUDEN LESSEN WAAR IK MIJN HELE VERDERE LEVEN HEEL VEEL AAN HEB GEHAD. ZO HANTEERDE IK DE SLOGAN: "DOOR VOL TE HOUDEN BEREIKTE ZELFS DE SLAK DE ARK VAN NOACH".
OP EEN GEGEVEN MOMENT KWAM IK ALS LEERLING-AMBTENAAR OP DE GEMEENTE-SECRETARIE TE WERKEN. DAAR ZAG IK EEN MOOI GEBRANDSCHILDERD RAAM. VOORAL DE TEKST: "IK BEN ER GROOTSCH, ZEER GROOTSCH OP NEDERLANDER TE ZIJN" SPRAK ME ENORM AAN. ALS ER NOODZAAK TOE WAS PLEEGDE IK PLAGIAAT EN HANTEERDE IK DIE TEKST IN IETS GEWIJZIGDE VORM: "IK BEN ER GROOTSCH, ZEER GROOTSCH OP EEN HEIJMANS TE ZIJN" IN 1995 – 1996 WERD HET STADHUIS "GEMODERNISEERD", DAT WAS KENNELIJK NODIG.
EN TOEN GEBEURDE HET: DAT MOOIE RAAM (MIJN RAAM) WAS PLOTSELING SPOORLOOS VERDWENEN. DAT KON NIET WAAR ZIJN, VOND IK, DUS OP ZOEK NAAR HET "VERDWENEN RAAM". CONTACTEN MET AANNEMERS, OPZICHTERS, WERKMENSEN, HET ANV, GEMEENTE BRIELLE, ENZ., HET MOCHT NIET BATEN. VELEN ZULLEN GEDACHT HEBBEN: "HEB JE HEM WEER MET ZIJN RAAM". TOT….. ,
NA RUIM 20 JAAR !, EEN OPLETTEND PERSOON EEN DOOSJE MET "INTERESSANTE" RUITJES ZAG OP EEN MARKT IN AMSTERDAM. HIJ PUZZELDE DE RUITJES BIJ ELKAAR EN GING OP ZOEK NAAR MEER ACHTERLIGGENDE INFORMATIE. VIA INTERNET VOND HIJ OP DE WEBSITE VAN RENS VAN ADRIGHEM WAT HIJ ZOCHT: "DE SPEURDERS NAAR EEN VERDWENEN RAAM". ONBAATZUCHTIG NAM HIJ CONTACT OP EN VERTELDE VAN ZIJN VONDST. KORTOM: HET BALLETJE GING ROLLEN EN ……. HET RAAM IS WONDER BOVEN WONDER WEER TERECHT. EEN ERFSTUK WAARVAN DE VERVANGINGS-WAARDE OP DIT MOMENT DOOR KENNERS GESCHAT WORDT OP 50.000 EURO !
GRAAG EEN APPLAUS VOOR DE VINDER: JOHAN DE HAAN.
WEET U NOG DE LESSEN UIT MIJN JEUGD? IK GEEF ZE GRAAG AAN U DOOR, OPDAT DIT SOORT DINGEN NIET MEER GEBEUREN: ZUINIG ZIJN OP ALLES, RESPECT VOOR ALLES EN IEDEREEN, DOORZETTEN EN VOLHOUDEN. DANK U WEL.
Aard Heijmans is daarna geïnterviewd door Radio Rijnmond en heeft hij kennis gemaakt met Johan de Haan en burgemeester Gregor Rensen.
Het gebrandschilderde raam werd in 1922 vervaardigd door de Haagse firma Crabeth in opdracht van het Algemeen Nederlands Verbond, dat het aan de stad Brielle schonk naar aanleiding van de 350e herdenking van de inname van Den Briel door de watergeuzen op 1 april 1572. Het raam verdween rond 1995 tijdens de renovatie van het stadhuis. Historische Vereniging De Brielse Maasmond, en vooral haar lid Aart Heijmans, en oud-Briellenaar Rens van Adrighem hebben veel moeite gedaan het raam op te sporen.
Het raam is teruggevonden bij glazenier Johan de Haan van het Haarlems Glas in Lood Huis die het op een rommelmarkt in Amsterdam gekocht heeft. Via het Algemeen Nederlands Verbond werd de gemeente Brielle in contact gebracht met de glazenier.
De Haan zal het raam in opdracht van de gemeente Brielle restaureren en terugplaatsen in het stadhuis.
Wethouder Dick Verbeek: "Ik ben blij dat het mooie gebrandschilderde raam weer terug komt in het Stadhuis van Brielle waar het gewoon hoort te zijn. Het krijgt een mooie plaats zodat iedereen het kan bewonderen".
De gemeenteraad van Brielle heeft besloten de middelen vrij te maken om dit culturele erfgoed voor Brielle te behouden.
Koninklijk raam uit 1922 terug in Briels stadhuis
do 20 april 2017, 8:56
Brielle - Het gebrandschilderde raam uit 1922 komt terug in het Brielse stadhuis.
Dat heeft wethouder Dick Verbeek van Brielle op 19 april 2017 bekend gemaakt tijdens de algemene ledenvergadering van Historische Vereniging De Brielse Maasmond.
Het raam bevat een voorstelling van de Koninklijke Familie die op 1 april 1922 de viering in Den Briel bijwoonde: koningin Wilhelmina, de bijna 12-jarige prinses Juliana, koningin-moeder Emma en prins Hendrik.
UIT DE KRANTEN
Na ruim twintig jaar is het verdwenen gebrandschilderde raam uit het stadhuis van Brielle teruggevonden! Het was een geschenk van het Algemeen Nederlands Verbond aan de stad, ter herinnering aan de 350e inname van den Briel, en verbeeldt de koninklijke familie die in 1922 de feesten bijwoonde. Het raam was gemaakt door de Haagse firma Crabeth naar een ontwerp van Johannes H.E. Schilling. Het onthulling vond plaats op 24 oktober 1922 en was verwerkt in het middelste raam van de zijgevel, uitkijkend op de Koopmanstraat.
Omstreeks 1995 werd het verwijderd tijdens de renovatie van het stadhuis en het leek er lange tijd op dat het verloren was gegaan. Nu is het toch weer opgedoken, zodat het gerestaureerd en teruggeplaatst zal worden. We hopen op 24 oktober, dan kunnen we meteen het 95-jarig bestaan ervan vieren!
Het raam kent een veelbewogen geschiedenis.
In 1934 werd het in allerijl verwijderd tijdens een brand in het stadhuis (waarbij ook een schuttersstuk uit de lijst werd gesneden).
Dames en heren,
In het begin van mijn eerste periode als wethouder van het Museum werd ik bij een jaarvergadering van de Vrienden van het Historisch Museum Den Briel aangesproken door de heer Heijmans op het verdwijnen van het “Koningsraam”, een glas-in-lood raam uit 1922. Een onmogelijk en onbegrijpelijk verlies. Hij vroeg zich af: Was er door het gemeentebestuur wel genoeg gedaan om het terug te vinden?? Het was volgens ooggetuigen een mooi getuigenis van de aanwezigheid van vrijwel de hele koninklijke familie in Den Briel op 1april 1922.
Natuurlijk was ik graag bereid mij in te zetten voor deze eervolle zaak. Ik bleek de zoveelste in successie te zijn, die deze questie op zich wilde nemen. Maar de kans om het terug te vinden werd door eerdere zoekers nihil geacht. Alle zolders in Brielle waren al afgezocht. Geopperd werd om een alternatief te zoeken. Gedetailleerde informatie, afbeeldingen, ontwerptekeningen, en dergelijken, waarmee een reconstructie kon worden gemaakt. Dan maar een zoektocht door de historische archieven dus. In dit geval de archieven van de maker, opdrachtgever en schenker van het raam. De opdrachtgever was het “Algemeen Nederlandsch Verbond; een Nederlands-Vlaamse organisatie. Dat was een buitenkansje. Daar hadden we de juiste persoon voor in huis. Onze Vlaamse Nederlander Roel Slachmuylders – onderzoeker met aantoonbaar veel doorzettingsvermogen. Op mijn verzoek heeft hij zich vastgebeten in de materie. Met resultaat. Hij heeft alle doodlopende wegen gevonden.
Dit jaar vonden wij het tijd worden om een eindconclusie te trekken. JAMMER! Geen raam! Wat te doen? Toch nog een artist-impression laten maken? Of een spannend verhaal bedenken om de koning in 2022 uit te leggen, dat we alleen de foto nog hebben? Om van uitleg aan de heer Heijmans nog maar te zwijgen.
Wie schetst onze verbazing toen wij eind februari het bericht kregen: Het Raam is gevonden. (Het signaal was zo sterk dat het zelfs in Spanje werd gehoord). De belangrijkste delen in goede staat. En het was in goede handen. De heer Johan de Haan, eigenaar van het “Haarlems Glas in lood Huis” had het gevonden en had het hoofdpaneel al deels gerestaureerd. Via het, tot zijn verbazing nog steeds bestaande ANV (nu: Vereniging voor Nederlands-Vlaamse samenwerking), heeft hij contact gezocht met Brielle. Een afspraak was snel gemaakt.
Op 10 maart zijn we, Marijke Holtrop, Roel Slachmuylders, Ienze Kuypers en ik, naar Haarlem gereden. Daar stond vrijwel het gehele raam uitgestald. Na een rondleiding door de zaak en een interessante uitleg over alle 5 panelen van het raam, kwamen wij verrassend snel tot overeenstemming om het geheel weer naar Brielle terug te brengen.
Inmiddels hebben College en raad ingestemd met de volledige restauratie door het Haarlems Glas in Lood Huis en plaatsing van het raam in het Stadhuis op kosten van de gemeente, met een bijdrage van de “Historische Vereniging De Brielse Maasmond”. Over de juiste plaats wordt nog overleg gevoerd.
Onze dank aan de vele betrokkenen, die zich hebben ingezet bij de zoektochten naar de verloren schat. Dank aan de heer Heijmans met op de achtergrond onze Spaanse Briellenaar voor hun vasthoudendheid. In het bijzonder dank natuurlijk aan de heer Slachmuylders voor zijn naspeuringen, waardoor de juiste personen op het juiste moment kennis hadden van ons verlies en het spoor terug konden wijzen.
Via dat spoor heeft de heer de Haan zonder al te veel moeite het zo gemiste glas terug kunnen leiden naar de plek waar het thuishoort. Heel veel dank daarvoor! Tenslotte dames en heren bent u hiermee natuurlijk “Grootsch, zeer Grootsch een Briellenaar te zijn”
Dank u wel!
Algemeen Dagblad 21 april 2017
Briels Nieuwsland 20 april 2017
Bericht van het Streekarchief Brielle.
Rens van Adrighem
Jávea Spanje, april 2017
voor het laatst geoptimaliseerd 10 juli 2017
V.l.n.r: Glazenier de Haan, Aard Heijmans en wethouder Dick van Beek.
(Montagefoto Jos Uijtdehaage)
De brand in de Koopmanstraat.
9 januari 1934 brak er in het manufacturenmagazijn van Van Oers in de Koopmanstraat brand uit. Ook de panden ernaast werden daarbij getroffen.
Aan de overkant van de panden, bevond zich in het middelste raam van de raadzaal in het stadhuis het glas-in lood medaillon, aangeboden in 1922 ter herinnering van het bijwonen van Koningin Wilhelmina en de Koninklijke familie aan de 1 aprilviering. Burgemeester Mr. F.J.D.C/ Egter van Wissekerke, liet de raadzaal en de burgemeesterskamer in allerijl ontruimen en het gedenkraam verwijderen. Het raam bleek niet geleden te hebben, behoudens twee vrij onzichtbare barstjes".
WAAROM GEDENK MEDAILLON IN PLAATS VAN GEDENKRAAM
Er werd steeds gesproken over een glas-in-lood RAAM van ongeveer 150 x 180 centimeter.
Maar het erfstuk blijkt een MEDAILLON te zijn, samengesteld met 5 afzonderlijke glas-in-lood panelen met een gelijke maatvoering van 43.5 x 54.5 cm. die in stervorm tegen 5 ruiten
van een bestaand raam van 9 ruiten geplaatst werden.
Het valt daarom te vrezen dat na de verdwijning er van al die jaren onterecht steeds gezocht is naar een raam, in plaats van naar vijf gebrandschilderd glas-in-lood panelen
die bovendien verpakt zijn in een houten kratje.
De bekendmaking
1940 - 1945
Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog is het raam voor alle zekerheid weggenomen en op een veilige plaats opgeborgen geweest en na de oorlog weer teruggeplaatst.
nu kan er aan de slag gegaan worden met de restauratie
van het zolang verdwenen glaswerk, waarvan eigenlijk
was gedacht het nooit meer terug te vinden.
Stadsarchivaris Jac. Klok die de wonderlijke vondst
niet heeft mogen mee maken omdat hij in 2013 overleed,
zei altijd steevast: "Arend, (zo noemde hij Aard altijd) ‘‘Het komt ooit terecht, heus!’’
En hij kreeg gelijk maar heeft het helaas door overlijden in
2013 niet mogen meemaken.
door
Rens van Adrighem
Koninklijk raam uit 1922 terug in Briels stadhuis
Het gebrandschilderde raam uit 1922 komt terug in het Brielse stadhuis. Dat heeft wethouder Dick Verbeek van Brielle gisteren bekendgemaakt tijdens de algemene ledenvergadering van Historische Vereniging De Brielse Maasmond.
Redactie 20-04-17, 10:3
Het raam bevat een voorstelling van de Koninklijke Familie die op 1 april 1922 de 1 aprilviering in Brielle bijwoonde: koningin Wilhelmina, de bijna 12-jarige prinses Juliana, koningin-moeder Emma en prins Hendrik.
Het gebrandschilderde raam werd in 1922 vervaardigd door de Haagse firma Crabeth in opdracht van het Algemeen Nederlands Verbond, dat het aan de stad Brielle schonk naar aanleiding van de 350e herdenking van de inname van Den Briel door de watergeuzen op 1 april 1572.
Het raam verdween rond 1995 tijdens de renovatie van het stadhuis. Historische Vereniging De Brielse Maasmond, en vooral haar lid Aart Heijmans, en oud-Briellenaar Rens van Adrighem hebben veel moeite gedaan het raam op te sporen.
Het raam is teruggevonden bij glazenier Johan de Haan van het Haarlems Glas in Lood Huis die het op een rommelmarkt in Amsterdam gekocht heeft. Via het Algemeen Nederlands Verbond werd de gemeente Brielle in contact gebracht met de glazenier.
De Haan zal het raam in opdracht van de gemeente Brielle restaureren en terugplaatsen in het stadhuis.
De gemeenteraad van Brielle heeft besloten de middelen vrij te maken om dit culturele erfgoed voor Brielle te behouden.
19 april 2017
NAAR: Het verdwenen erfgoed | De zoektocht | Een wonder | De bekendmaking | De restauratie