De Maskerade van 1974 mocht geen doorgang vinden van de Gemeente, wegens een gijzeling door Molukkers in het noorden van het land. Maar... vindingrijk als Briellenaren zijn: Met: Fons Löbker, de familie Derks en de familie Huibers gingen we naar Beb Herlaar en huurden daar een Sinterklaaskostuum en gingen als ‘Sint en Pieten’ toch de straat op.
In 1980 hief de Maskeradecommissie zichzelf op en werd er geen vergunning meer aangevraagd.
De VVV vormde het mikpunt van alle spot. Een ludieke collecte met de slogan Jurylid VVV, werkloos in de WW leverde ƒ 92,40 op en symboliseerde het einde van 37 jaar VVV-inmenging in de organisatie van de Brielse Maskerade.
In 1969 constateerde Joop Racké in de NBC dat de maskerade vooral een feest was ‘van de hele Brielse burgerij’ en beet de VVV toe ‘dat u, wat de Maskerade betreft, niets hebt te menen of te beslissen, heren VVV-bestuurders!’.
DE BRIELSE
ASKERADE
Het ‘Klaassielopen’ kreeg ik van huis uit mee van mijn vader. Hij was daar van jongs af aan ook een liefhebber van.
Dat jaar maakte ik voor hem zijn maten Harry Smit en Han Zondag
Dat jaar maakte ik een kartonnen pomp en ging met Meinderd Derks op pad om te aktie te voeren tegen
‘Het parkeerblik op het Wellerondom’
Wat het precies is weet ik ook niet, maar verkleed gaan als vrouw heeft altijd iets aparts. Gelukkig had ik wel mooie benen.
Bij Dedert aan de Turfkade kregen we de feestzaal tot onze beschikking om na afloop de oorkondes en de prijzen uit te delen en een feesie (op zijn Briels) te bouwen en burgemeester Huurman de prijzen uitreikte. De Maskerade was een groot succes, want er waren duidelijk meer deelnemers.
Herkenbaar zijn v.l.n.r : Wim de Baan, Frans Verhoef, Joost Passenier, Beb Herlaar, Teun de Gast, Thijs Herlaar, Adriaan Kruyne, Marianne en Rens van Adrighem, Ienes de Baan, Wim van der Torre,
Ria Verhoef, Nel Bravenboer, Janneke de Bruin en Lieneke van der Torre.
was in 1971 ons onderwerp. ‘Voorkomen beter dan Bevallen’ en ‘Wij willen de pil via het zieken-fonds’, waren de leuzen op de vrachtwagen die we opgetuigd hadden met wasmachine, wieg kinderwagen en kinderstoel met baby.
Frans en ikzelf verkleed als vrouw druk doende met de was en Ria en Marianne verkleed als man zittend in een luie stoel.
Voor Frans en de dames een kratje bier, en voor mij een fles cola.
Ik dronk geen druppel alcohol.
Van kippengaas en papier maché vervaardigde ik een draak van een meter of zes. Een flink aantal vrienden opgetrommeld en Frans Verhoef regelde een vrachtwagen van zijn drankenhandel.
De voorstelling ging onder het motto:
‘steek de draak op 5 december’
In 1971 hadden we op de Markt een complete studio op een vrachtwagen gebouwd, waar we geïnspireerd op het tv programma van dokter Van Zwol, ‘Live’ operaties uitvoerden.
Er vloeide overmatig veel bloed in de vorm van tomatenketchup.
Achtergelaten gereedschap in de patiënten, zoals heggenscharen, een pikhouweel, zagen, nijptangen en allerhande gereed-schappen kwamen tevoorschijn bij de operaties.
Vooral een opgezette kaaiman van een kleine meter, die bij operatie uit de patiënt kwam zorgde voor veel hilariteit.
In die tijd was het bij gemeentewet verboden om zonder vergunning verkleed de straat op te gaan.
In 1970 heb ik toen zelf maar een vergunning aangevraagd en gekregen, tegen betaling van de leges.
Fons als weelderige dame en Bas Pothof als apotheker omdat de apotheek uit de binnenstad was verdwenen.
,,Hoe meer zieken, hoe meer vreugd’’ stond er op de kar.
‘Protitueés aller tijden verenigd u’
was het thema van Fons en Bas in dat jaar.
Katendrecht wilde verlost worden van de hoeren.
Fons en Bas als dames van lichte zeden, vermaakten het publiek met doldwaze verkleedpartijen op hun kar.
Fons Löbker en Bas Pothof als sexie dames van
‘Het Eroscentrum’
Ondanks de hevige kou, gaven zij grandioze shows op verschillende plaatsen.
‘de rijdende apotheek’
‘Ziek zijn, beter worden’
‘De Pil uit het ziekenfonds pakket’
pruiken met daar in een bijl, een zaag en de ander een sabel en gingen als ‘MIDDESTANDSGEESTEN’
Met teksten als ‘VVV weg ermee, en met of zonder VVV aan de Maskerade doet elke Briellenaar mee!’
gingen we op pad. Zoals te zien is sneeuwde het tijdens de maskerade van 1969, maar dat mocht de pret niet drukken.
Hans Rijcken van de modezaak in de Nobelstraat sponsorde 100 gulden voor het maken van oorkondes die aan elke deelnemer met hun naam gekali-grafeerd werd uitgereikt.
In 1971 bombardeerden Fons Löbker, Wim van der Torre en ikzelf ons tot Maskeradecommissie.
De commissie beschikte door giften over een bedrag van fl. 506,= zodat er prijzengeld uitgekeerd kon worden. Vergunningen werden aangevraagt en verkregen tegen betaling van leges.
Je kon je opgeven bij de Maskeradecommissie en kreeg dan een nummer. Tussen 19.00 en 20.00 uur stond op de Markt voor het stadhuis de jury die bepaalden wie er in de prijzen vielen.
In 1972 hadden we met onder anderen Meinderd Derks, Wim van der Torre, Frans Verhoef en John Bassant, het thema: ‘Overdekt Zwembad’.
In een grote aanhangwagen hadden we dikke matrassen gelegd, met daar overheen zwart plastic. Via een wipplank doken we dan het ‘zwembad’ in.
In 1973 hadden we het thema:
‘Johanna Hoeve’
Tijdens een zware storm was de Anna Hoeve aan de Oostvoornseweg ingestort en men was naarstig opzoek naar een nieuwe bestemming. Nou, die wisten wij wel! Alle kerels, met of zonder baard als vrouw verkleed, voerde heuse striptease op.
Fons, Jos en Bas brachten bombrieven en pakketten aan huis.
De sjeik en zijn harem rusten even uit in de Nympf. Fons in gesprek met burgemeester Huurman.
‘Wapensmokkel met de minister van 7 + 1’
Bas Pothof als de minister van justitie Van Acht en Fons Löbker met broeder Jos Bels en een kanon dat er lustig op los knalde.
‘1000 + 1 nacht met de Oliesjeik’
De Markt zag weer zwart van de mensen
als in de jaren ’50.
Dit terwijl wij net een groot podium met decor opgebouwd hadden op de Markt.
Alles in de sfeer van
‘de Follies Belgères Moulin Rouge’
Er zat maar één ding op:
het hele zaakje afbreken.
De Maskerade hebben we toen verplaatst naar 23 december tijdens een koopavond.
Er was zoveel werk van gemaakt dat het zonde was de hele boel maar weg te gooien.
De verlate maskerade werd toch nog een groot succes.
Het is bijna niet te geloven, maar in 1975 wéér een gijzeling waardoor de Maskerade aan het eind van de ochtend op 5 december, verboden werd door de loco burgemeester Vegter.
MASKERADE 1976
Op 2 december 1976 overleed burgemeester Johannes Huurman.
Om die reden lasten we de Maskerde af. Niemand was in de stemming om sinterklaasavond lol te gaan trappen.
Je deed nooit tevergeefs een beroep op deze burgervader.
En al helemaal niet als het om de Maskerade of 1 aprilviering,
het cultureel erfgoed van Den Briel ging.
De intrede van ‘Het Stille Brandalarm’, was het thema in 1977. We maakten een een brand-weer van de vrachtwagen en plaatsten er een enorme tank met water, slangen, ladders en emmers op.
Dirk Bravenboer,
Jan Teunissen,
Wim van der Torre,
Dirk Pluimers,
Frans Verhoef
en ikzelf....
vormden het
dames
brandweerteam.
In de woning boven de Albert Heijn in de Voorstraat hadden we een pop gelegd. Zijn toen met de ladder door het bovenraam naar binnen gegaan, rookbommen aangestoken en met veel kabaal en paniek de pop naar beneden gegooid. Hilarisch was de reactie van het publiek. Tijdens het spektakel begon het te vriezen, en omdat we nogal ruig met water bezig waren, werd de straat één grote ijsbaan! De Politie verbood toen verder met water te gooien. Maar dat was natuurlijk koren op de molen. Er zijn gelukkig geen ongelukken gebeurd.
Maskerade 1978 stond in het teken van ‘Het Rookverbod in de raadzaal’
Op de vrachtwagen hadden we de Raadszaal gebouwd met de tekst: ‘Brielles Rook (K)Leuterzaal’.
B & W en de raadsleden werden zonder aanzien des persoon op de hak genomen.
‘KabelTelevisie’
In 1979 werd de bekende wagen opgetuigd met Brielse huisjes.
Den Briel kreeg kabeltelevisie. ‘Kabel TV binnen Brielse walletjes, Fred Hasjee via Uw kabel T-V, Nu nog regio TV’, waren enkele leuzen gekalkt op de gevels.
Na afloop was er niets.... maar dan ook nietsmeer over van de huisjes. De kabels moesten immers naar binnen!
Fons ging dat jaar voor het eerst alleen Klaassielopen ‘Met Van Acht in de boot’ als thema.
Daar wrong dus de schoen. Ik was het zat telkens weer een vergunning aan te vragen en uit eigen zak de leges te betalen. Mijn verhouding met de burgemeester, die niet erg jofel was, zal ook wel een rol gespeeld hebben. Ik nam als rechtgeaarde Briellenaar nu eenmaal geen blad voor de mond, en al helemaal niet als men dacht even de boel in Den Briel te kunnen veranderen. De Maskeradegangers hebben dan ook aan de politie oproep geen gehoor gegeven. Met het publiek waren wij zeer verbolgen over het feit dat op deze wijze getracht werd een eind te maken aan deze eeuwenoude Brielse traditie.
Met een stukje in de krant heb ik duidelijk gemaakt dat men er alvast rekening mee moest houden dat volgend jaar de maskerade nog massaler aangepakt zou worden, en ook weer zonder aanvraag van een vergunning!
In 1982 liep ik met Frans Verhoef mijn laatste Maskerade. Met een 6 meter hoge raket en de nodige rookbommen trokken we Den Briel in.
Het thema werd versterkt met de volgende tekst aangebracht op de raket:
‘In Brielle lult een enkeling over vrede en atoom. Eenzijdigheid voert daarbij de boventoon!
Zelfs een platform voor de vrede, 99,8% ziet daarvoor geen enkele rede!
Verbeter de wereld en begin bij je zelf!
Zo lijkt het wel een raad van elf! Zorg eerst voor vrede in je eigen stal!
Met eenzijdigheid
belanden we allemaal in het heelal!
We zouden graag die enkeling ‘de RUIMTE’ willen geven, dan krijgen we in Den Briel zéker een vrediger leven!’
Dit zijn in hoofdzaak de persoonlijke herinneringen aan mijn 30-jarige Maskerade belevingen.
Helaas zijn ook mij herinneringen ontgaan. Een aantal eigen thema’s, maar ook die van anderen.
De Maskerade werd in die periode gedragen door veel Briellenaren, die individueel
of in groepsverband, trouw deelnamen aan deze oude volkstraditie.
Op de beeldbank van het Streekarchief staan veel foto’s uit die tijd en geven een goed beeld
van de viering van dit Brielse fenomeen.
‘Brielles Kruis’ Maskerade 1981 liep uit op een regelrechte rel met de politie en een speciale zitting van de gemeenteraad. In de Nieuwe Brielse Courant was daar over te lezen:
Tijdens de traditionele Brielse Maskerade op zaterdagavond 5 december werd er door de Brielse politie tot twee maal toe opgetreden tegen Maskeradegangers. Rond 19.15 uur verzamelden zich een twintigtal feestvierende Maskeradegangers rond het marktplein.
Een levensgroot kruis van vier meter hoog werd tegen de gevel van het stadhuis geplaatst.
Een nogal pittige tekst luidde als volgt: Brielse tradities naar de donder, wie lijden daar onder?
Cor de Ronde's enige gejank: geen alcohol maar vruchtendrank! Langzaam alles naar de kloten, zelfs je boodschappen moet je in Hellevoetsluis of elders gaan kopen! Wel in Amsterdam demonstreren, maar Brielse tradities laten kreperen! Gemeente, VVV en middenstand, zorgen dat alles in de vuilnisbak belandt! Wij laten het er niet bij zitten, laat iedereen maar verder pitten!
Ons stadje halen ze helemaal leeg, nog even en ze krijgen een koekie van eigen deeg! Veel gelul over hoe het moet, maar er is niemand die iets doet! Op 1 april gaat de M-E ons stadje bevolken ‘tegen het kalken’ wie heeft dat nu uitgevonden? Juist: Cor de Ronde! U ziet het: Brielles kruis wordt al maar zwaarder, nieuwe ideeën worden als maar raarder! Nog even en we moeten om 11.00 uur naar bed, omdat dan de café´s op slot worden gezet! Dit alles naar Burgemeesters idee, wat moeten we daar mee. Een bekend Briels gezegde is reeds gedaan: ‘Wie hier de baas wil spelen moet maar verder gaan!!!’.
Rookbommetjes werden afgestoken en er was een ludieke sfeer. Het publiek vermaakte zich opperbest, tot de politie kwam. Tot twee maal toe moest het toegestroomde publiek de politie overtuigen dat het hier om een eeuwenoude traditie ging, die elk jaar weer in Brielle wordt gehouden, en dat het dus bijzonder misselijk is dat hiertegen opgetreden werd. Onschuldige rookbommetjes werden afgepakt. Een ander werd zelfs zonder enige reden op de bumper van een politiebus genomen. Tot twee maal toe werd gesommeerd van de straat te verdwijnen omdat voor het houden van een Maskerade geen vergunning was aangevraagd.
‘geef hem de ruimte’
‘Zo.... die zit! de spijker op zijn kop!’ vertrouwde mij de gemeentesecretaris die ons gade sloeg toe.
Ik kan mij niet voorstellen dat hij niet wist dat ik het was die achter het masker schuil ging.
Het was dus wel duidelijk dat ik niet de enige was met aanmerkingen tegen deze burgemeester.
Dit was mijn laatste Maskerade omdat ik in 1983 naar Spanje emigreerde. Mooier had het niet kunnen eindigen.
Rens van Adrighem
Jávea, Spanje december 2006
Voor het laatst geoptimaliseerd op 15 oktober 2016
door autodidact kunstenaar
