Rens van Adrighem

Jávea - Spanje  juni 2019

door Rens van Adrighem

DE BIBER BUNKER

Biberbunker

De stille moordenaar

De Stelling Biber

In 1940 – 1942 vond de invasie en de gevolgen voor Oostvoorne plaats.

Van 1943 tot 1945 vond de uitbreiding van de bunkerbouw en

het ontstaan van de Biberbunker en het functioneren van de Stelling Biber plaats.

Van af 1959 was de Biberbunker een aantal jaren onderdeel van

de Bescherming Bevolking.

In de winter van 1942/1943 werd door de Duitsers in de omgeving van het Agathahuis in Oostvoorne de Biberbunker aangelegd. Een enorme betonnen kolos met 3 meter dikke muren. Is 20 meter breed, 20 meter lang, 8,5 meter hoog, en 6000 ton zwaar. Dat is 6 miljoen kilo beton. Per 1000 kilo beton zit er 300 kilo ijzer in en de bunker bestaat uit drie verdiepingen.

Er waren een kleine 100-tal bunkers verdeeld over een gebied van c.a. 800 x 400 m. Deze bunkers hadden verschillende codenamen en nummers en waren verschillend in verschijningsvorm en functie.

In Nederland waren er 3 van deze stellingen, waarvan de Biber als enige

volledig in gebruik is gebleven tot 1945 en voor een deel zichtbaar is.

De functie van de bouwwerken bleef geheim. Zelfs de Wehrmacht in Oostvoorne en de Kriegsmarine op het strand wisten niet wat daar gebeurde.

Bewakers en mijnenvelden grendelden de 1 kilometer lange en 400 meter brede enclave af waar permanent 600 Duitsers woonden en werkten. Er waren 97 bunkers voor manschappen, communicatie, sanitair en munitieopslag, een centrale keuken, een toiletgebouw, een bakkerij, garages en waterputten.

DE RADARSTELLING BIBER

Meerdere typen bunkers werkten nauw samen of vormden een belangrijk onderdeel van deze bijzondere Luftwaffe stelling.

Het werd door de Duitsers officieel benoemd als het ST-type L487, met de codenaam Bertha en is gebouwd als radarcommandopost. Van hieruit werden acties ondernomen om geallieerde bommenwerpers, op weg naar Duitsland, te onderscheppen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog in de jaren 1940 – 1945, bouwden

de Duitsers in het duingebied van Voorne 97 bouwwerken en bunkers.

Eerst als onderdeel van kustbewaking, later tot kustverdediging en het afvangen van geallieerde luchtaanvallen.

Bij de bouw moesten Nederlanders helpen bij het storten van beton

en andere werkzaamheden. Er waren voor hen 26 barakken neergezet.

Zowel aannemers als dwangarbeiders stonden voor de keuze:

hier werken of afgevoerd worden naar Duitsland.

Omdat de Biberbunker zelf geen luchtafweergeschut had maar toch verantwoordelijk is voor het lokaliseren, heeft het de naam

'De Stille Moordenaar' gekregen.

Sinds 14 januari 2013 zorgt “de Stichting Biberbunker Oostvoorne” voor het onderhoud van het oorlogserfgoed. De stichting is een geheel belangeloze organisatie die steunt op de hulp van diverse vrijwilligers en financiële en materiële steun. Zij zorgen ook voor rondleidingen in de Biberbunker en de Stelling, die gezamenlijk de radarstelling Biber vormen en bestaat uit een groot aantal nog aanwezige bouwwerken en bunkers.

Sinds 2016 zijn meerdere bunkers begaanbaar gemaakt, dankzij subsidies van de Provincie Zuid-Holland en externe betrokkenen, sponsors en “vrienden”.

DE STICHTING BIBERBUNKER OOSTVOORNE

Als radarcommandopost van de Luftwaffe heeft de bunker

veel doden op zijn geweten.

Meer dan 8000 geallieerden vliegtuigen zijn in de omgeving neergehaald.

Het aantal doden wordt geschat op ongeveer 20.000.

De naam Biber (bever) is afgeleid van het nabijgelegen Brielle. Namen van bunkers begonnen met de eerste letter van de plaats waar ze liggen. De bunker was onderdeel van het Luftwaffe complex genaamd “Stelling Biber”, onderdeel van een geavanceerd ingesteld lucht-verdedigingssysteem. De Biberbunker werd in 1943 in gebruik genomen.

Het Y-Station Brennessel functioneerde vanaf oktober 1942 24 uren per dag.

5 september 1944 hebben de Duitsers de antenne van het torendak gehaald, tegelijk met de radioapparatuur van de klokkenzolder en verdwenen de Duitsers

uit de toren.

De oorsprong van de Biberbunker in Oostvoorne ligt in het

nabijgelegen Brielle.

Daar stonden op de dom radar-antennes van het Duitse leger.

De Brielsedom fungeerde als één van de vijf peilinstallaties van het Brielse radiopeilstation ‘Brennessel’ (brandnetel).