Enkele jaren voorheen zag ik bij het zien van beeldmateriaal van de

1 aprilvieringen dat er tijdens de festiviteiten rond de inname van Den Briel

wel heel erg veel Spanjaarden waren en daarbij

een grotere rol speelden dan de Watergeuzen.

Als oud-Briellenaar en mede organisator in de opbouwjaren 1962-1983,

was deze concentratie van Spanjaarden de aanleiding tot het plaatsen

van enige kanttekeningen bij die ontwikkeling.

Op de eerste plaats uit geschiedkundig oogpunt en daarbij uit respect

tegenover de organisatoren uit het verleden die altijd zoveel mogelijk

de historie hebben eerbiedigt.

Door in 2014, na 30 jaar de 1 aprilfeesten weer te hebben beleefd

ben ik tot de conclusie gekomen dat de 1 aprilvieringen van een Historisch feest veranderd zijn in een Volks feest, waardoor het historische

op enkele dingen na vervallen is.

Je moet het 1 aprilfeest daarom bekijken door

een andere bril dan door de bril uit de jaren ’60 en ’70.

We zijn immers vele jaren verder en iedere generatie geeft zijn invulling

aan de bijna 50 jaar achtereen bestaande viering van de Inname van Den Briel.

Rens van Adrighem

Jávea, april 2014

De conclusie dat de 1 aprilviering door de jaren heen kompleet veranderd is en heel anders beleefd wordt dan in de beginjaren, nopen tot een heel andere blik op de vieringen. We mogen de viering van toen dan ook niet vergelijken met die van nu.

Er moet gezegd dat het Spaanse leger een groep Briellenaren is, die zich sinds 2003 bezielend bezig houdt met de 1 aprilviering. Een zeer hechte groep die open staat voor anderen en volop in actie komt in de dagen rond 1 april.

Ze gaan voortreffelijk gekleed de straat op en dragen originele stalen Spaanse helmen, zwaarden en sabels en hebben een kanon. Ze beschikken ook over een enorme tent, houten banken en tafels zodat er gezamenlijk gegeten kan worden waardoor de groep de hele dag op 1 april bij elkaar blijft.

Uiteraard zijn de Spanjolen en hun aanhang, in de vorm van trommelaars, monniken, hoeren, en aanloopvolk gek op het gerstenat. Er wordt dan ook genoeg van dat geestrijk vocht genuttigd. Het mooie is dat de groep voor de betaling daarvan over plastic munten beschikt, waarmee in drankgelegenheden die ze bezoeken, en ook in de eigen tent, de versnaperingen afgerekend kunnen worden. Je hoeft dus geen geld op zak te hebben en je geeft gewoon je muntje voor een drankje.

In tegenstelling tot wat volgens zeggen in het verleden wel eens anders was,

heb ik ervaren dat de leden van het Spaanse leger vrolijk zijn, gevoel voor humor hebben, hun grenzen weten, beschaafd blijven,  en niet onbekwaam worden.

Het ophangen van de Spaanse commandant is zeer spectaculair. Niets dan waardering en respect daarvoor. Het bezwaar dat het historisch gezien niets te maken heeft met de inname van Den Briel op 1 april 1572, moeten we gewoon vergeten want we hebben hier te maken met een Volksfeest.

Toen in Den Briel bekend werd dat ik zou komen om het model van de Prince Admirael te brengen en gelijk het 1 aprilfeest weer eens mee wilde maken, werd ik zeer verrast maanden tevoren al uitgenodigd om mij als eregast bij de Spanjaarden aan te sluiten. Zoals bekend heb ik voorheen altijd duidelijk mijn mening gegeven over het feit dat er historisch gezien in Den Briel in 1572 geen sprake was van de aanwezigheid van Spanjaarden. Hooguit enkele Spaans gezinde poortwachters.

Toen ik mij melde bij het opzetten van de tent bij de Sint Catharijnekerk de dag voor 1 april, werd ik vriendelijk handen schuddend begroet. Meteen bleek dat we praktisch uit het zelfde Spaanse hout gesneden zijn. De kwinkslagen en humoristische opmerkingen waren niet van de lucht, en de mannen bleken in het gelukkige bezit te zijn van de zelfde bezieling die we in Spanje tijdens gelijkwaardige feesten gewend zijn.

Gedurende de dagen die ik met hen doorbracht, hebben we veel kunnen uitwisselen over de manier van 1 april beleven en hoe het leger de huidige status heeft bereikt. Een status die respect afdwingt.

Groot was de verrassing de dag voor onze terugkeer naar Spanje, toen Marcel van Driel en Robert Jansen voor de deur van onze camper op camping de Meeuw stonden. ,,Mede namens Jan en Willy Bazen, hebben we namens het Spaanse leger een klein aandenken aan de mooie dagen die we samen hebben mogen doorbrengen’’ sprak Marcel.

Nog groter was de verrassing bij het uitpakken. Een prachtige foto, genomen op een voor mij zeer gedenkwaardige lokatie, de voor de helft gesloten Langepoort met de deuren uit 1967. Ad Hoogerwerf had de foto gemaakt, Betty Cambier maakte er een vergroting van en Jan Bazen had hem van een prachtige lijst voorzien. Een mooier aandenken aan de 1 april viering van 2014 had ik niet kunnen bedenken.

Ze spelen elke 1 april mee in het spel om de sleutel van de stad.

’s Ochtends inspecteert het Spaanse leger de taveernen en int zij hier en daar de Tiende Penning. Het leger bestaat uit zo’n 35 soldaten met daarbij het gevolg dat bestaat uit nonnen, monniken, edelen, hoeren en viswijven. Ze sjouwen met het hele spul door Den Briel, zijn bij de opening van het spel op de markt, brengen een kort bezoekje aan de Catharijne kerk, doen nog wat kroegjes aan en gaan vervolgens lunchen in hun kampement.

’s Middags komen de geuzen aan op de Veerweg en hebben dan een rol in het spel. ,,Daarna trekken we op naar de Langepoort en spijkeren deze dicht om die geuzen hun lolletje te geven’’, staat op hun website te lezen.

De geuzen rammeien de deuren van de poort en hakken de Spanjolen  in de pan en nemen ze gevangen en sleuren ze hen via de Langestraat en de Voorstraat naar het monument aan het einde van de Dijkstraat. Aldaar vindt de overgave van de stad plaats en hangen ze de commandant op.

‘s Avonds wordt er gezamenlijk gegeten in het kampement en gaan daarna gaan ze de stad in om het feest voort te zetten tot in de kleine uurtjes.

Het zal naar ik aanneem niemand ontgaan zijn dat ik met volle teugen

genoten heb van mijn deelname aan de 1 aprilfeesten.

Mede dankzij het Spaanse leger en haar aanhang en niet te vergeten het fantastisch mooie weer, dat we overigens zelf hadden meegenomen uit Spanje

kijk ik (ondanks ook een teleurstelling te hebben moeten ondergaan)

met veel genoegen terug op ons verblijf in ‘t Brieltje.

Het ziet er dan ook naar uit dat het niet de laatste keer is geweest.

Zelfs op Facebook verschenen vele oproepen aan mij gericht

om volgend jaar weer van de partij te zijn.

Ik moet bekennen dat het 1 aprilvirus geheel onverwachts

weer is toegeslagen, dus wie weet.

De foto kreeg een mooie plaats op de schouw van de openhaard.

Ter bescherming heb ik Alva er bijgezet.

NAAR: de volgende pagina    NAAR: de index    NAAR: de site inhoud

Rens van Adrighem