Maandagmiddag ben ik gaan helpen bij het opzetten van de tent aan de oostgevel van de Sint Catharijnekerk.

Bij mijn aankomst in Den Briel, drie dagen voor de opening van het Kruithuis was ik in de gelegenheid de initiatiefnemers  behulpzaam te zijn bij de inrichting en het op de schaal 1 op 20 gemaakte model van de Prince Admirael op zijn sokkel, onder een zware glazen stolp te plaatsen.

Rens

Een paar jaar geleden kwamen we via de email met elkaar in contact. Je had mijn boek over de 1 aprilvieringen gelezen en liet weten dat je er geroerd door was. Er kwamen veel herinneringen bij je boven. Want jarenlang heb je een grote rol gespeeld bij de vieringen van 1 april. Nadat je begin jaren 80 naar Spanje emigreerde, heb je een paar decennia weinig contact meer met Brielle. Dankzij het internet heb je dat inmiddels ruimschoots ingehaald. Voor sommigen volg je de zaken in Den Briel zelfs iets te goed. We zijn in contact gebleven en hebben je in Spanje bezocht, in je huis op de berg.

Toen ik vertelde dat we met een oudheidkamer over de 1 aprilvieringen bezig waren, bood je spontaan aan een model te maken van de Prince Admirael, het geuzenschip dat je eind jaren 70 zelf hebt ontworpen. Je was toen ook een van de vaste bouwers. Nu zou je een model maken op een schaal van 1 op 20.

Via Facebook konden we bijna van uur tot uur volgen hoe het schip vorm kreeg. Het is prachtig geworden.

Woensdag arriveerde je in Brielle, donderdag stond je alweer te klussen in onze oudheidkamer. Je hebt ook zelf geholpen je Prince Admirael op zijn sokkel te zetten.

Zoals je inmiddels hebt gezien is er in het kruithuis meer kunst  te zien. De kunstenaars Nico Smit en Jan van Onselen hebben een schitterende muurschildering gemaakt die je zeker zal aanspreken. Ik hoop dat het ook andere kunstenaars zal inspireren hun visie op de vieringen te verbeelden.

Bedankt voor je bijdrage.

Tot mijn grote verrassing was Frans, de zoon van mijn leermeester, bezielend kunstenaar Frans Spuijbroek aanwezig op uitnodiging van de 1 april vereniging.

Wat velen niet weten is dat de 1 aprilviering gestalte heeft gekregen door het door Spuijbroek geschreven en geregisseerde klank en lichtspel ‘In Naam van Oranje’ dat twee maal opgevoerd werd in 1962 aan de voet van de Sint Catharijnekerk.

Bij de bijeenkomst in het stadskantoor op 22 maart ter gelegenheid van de opening werd ik meten begroet door burgemeester Betty van Viegen en de voorzitter van de

1 aprilvereniging Wim van Noord en zijn vrouw.

In hun toespraak gaven ze te kennen het maken van het scheepsmodel bijna op de voet gevolgd te hebben op het internet. Ad Hoogerwerf, een van de initiatiefnemers van ‘de oudheidkamer’ sprak de volgende woorden.

Net voor de generale repetitie in de Plantage werd ik benaderd door een voor mij onbekend persoon die me zei: ,,Ik hoorde dat je zou willen meevaren met de Prince Admirael’’. ‘Dat zou ik wel leuk vinden ja,’ antwoordde ik. ,,Dan moet je om 13.00 uur bij de jachthaven Tromp zijn want daar liggen we dan met het schip en kunnen we kijken of er plaats is.’’

‘Oké’ was het enige dat ik kon uitbrengen. Met bonzend hart van onbegrip ben ik de repetitie gaan bijwonen waarbij mij duidelijk werd wie mij had aangesproken. Na een nacht beroerd geslapen te hebben door de respectloze behandeling, stuurde ik de volgende mail.

Na de respectloze manier waarop ik aangesproken werd bij de generale repetitie, waarbij mij tijdens de repetitie pas duidelijk werd door wie - want even een hand geven en voorstellen zat er niet in - laat ik weten dat ik er voor pas om te moeten afwachten of er eventueel een plaats is voor mij aan boord van mijn geesteskind de Prince Admirael, en laat dan ook weten geenszins van plan te zijn ooit nog een voet op mijn ruim 35 jaar oude creatie te zetten. Ik wens jullie nog heel veel plezier met mijn geesteskind en spreek de wens uit dat het carnavaleske niet nog verder toeslaat. Rens van Adrighem.

De deur heb ik dicht geslagen en heb toen meteen besloten mij op 1 april de hele dag bij het Spaanse leger aan te sluiten.

Zo kwam het dat ik in de avond van de Kalknacht om even na 20.00 uur rechtstreeks in de KRO radio uitzending kwam, waar de luisteraars uit drie muziekstukken een regel mochten kiezen, waarvan de winnende dan tegen 22.00 uur op een Briels raam gekalkt zou worden. Het werd de tekst ‘Stand by me’, die ik met een klein toneelspelletje - of er politie aankwam - op het raam kalkte.

Op de morgen van 1 april melde ik mij om even over zevenen bij de Nymph waar ik uitgenodigd was voor een ontbijt met het Spaanse leger.

Voor deze gelegenheid had ik ook mijn mijter mee genomen, die ik nadat de Commandant de manschappen bijeen gefloten had op straat, opgezet heb en naar buiten trad. Spontaan begon het tuig ‘Dag Sinterklaasje’ te zingen en bedankte ik hen voor de warme ontvangst en wenste allen een prettige 1 aprilviering.

Tijdens het opzetten van de tent werd commandant Marcel van Driel gebeld door de KRO radio, met de vraag of hij bereid was mee te werken aan een rechtstreekse radio uitzending met als onderwerp het kalken.

Het was niet vreemd dat hij gelijk mij als beginnend kalker in 1959 aankeek en mij zijn telefoon in handen drukte om een en ander te regelen.

Zonder uitzondering kwamen alle Spanjolen mij hartelijk begroeten. Een verademing in vergelijking met de ervaring van zaterdag, net voor de generale repetitie.

Toen ik eind 2013 aangegeven had het schaalmodel dat ik maakte persoonlijk te komen brengen, werd ik door het Spaanse leger uitgenodigd de 1 aprilviering met hen mee te maken als ere gast.

Een vriend vroeg mij of ik het leuk zou vinden met de Prince Admirael mee te varen tijdens de inname, waar ik uiteraard mee instemde. Op 1 april zou mijn geesteskind 35 jaar in de vaart zijn.

Daarna ben ik met Marcel Den Briel ingegaan en heb hier en daar nog wat teksten op ramen gekalkt.

Waard Sven van de Nymph had op internet laten weten dat er op zijn ontbijtborden geen haren te vinden waren. Nou,... toen kon ik het niet laten mijn rat op mijn bordje te leggen en de waard ter verantwoording te roepen.

Om 9.00 uur vertrokken we met de hele stoet naar het Wellrondom waar ‘de Oproerkraaier’ in de schandpaal gezet werd. Daarna ging het verder Den Briel in en brachten we een bezoek aan enkele horecagelegenheden.

Om 14.00 uur waren we op de Veerweg voor het vervolg van het spel en de aankomst van de Prince Admirael. Na een half uurtje spel ter plaatse, vertrok iedereen naar de Langepoort voor de inname. In de poort hingen de deuren die in 1967 door Cok Smit en Henk Grootveld gemaakt waren. Die hebben dus de tand des tijds overleefd al die jaren.

Na afloop van het spel kwamen we al snel bij de Melkmeid terecht, waar het geestrijk vocht rijkelijk vloeide. Na een poosje klonk de schelle fluit alweer van El Commandante, als teken dat we weer verder moesten.

De trommelaars voorop en wij er achteraan. Zo zou het gaan tot 12.30 uur toen we bij de tent onderaan de kerk aangekomen waren voor de lunch. Warme, goed gevulde soep en prima belegde broodjes waren volop aanwezig om te kunnen nuttigen, waar dan ook goed gebruik van werd gemaakt.

Om de drankjes te betalen was iedereen voorzien van plastic muntjes waarmee in de meeste

drankgelegenheden en in de tent betaald kon worden. Erg handig, want je hoefde geen geld op zak te hebben.

Rond drie uur vond het rammeien plaats en stormden de Geuzen door de poort op de Spanjaarden af, waarbij door het gebrek aan wapens meer een knuffelscène dan een gevecht plaats vond. ‘Bloed’ uit een flesje gaf nog een beetje de indruk van een gevecht, maar eigenlijk was het een lachertje.

Nadat iedereen uitgeknuffeld was, vertrok de hele horde via Langestraat, Koopmansstraat, Voorstraat, Maarland en Dijkstraat naar de

restanten van de Noordpoort waar de slotscène en de spectaculaire ophanging van de Spaanse commandant plaatsvond waarmee er een einde kwam aan het officiële gedeelte van de viering.

Rens van Adrighem

Jávea, april 2014

De volgende morgen kwam ik op enkele ramen mijn naam tegen.

(Nooit had ik kunnen denken dat ik na 30 jaar nog eens zou kalken)

Rens van Adrighem

NAAR: de volgende pagina    NAAR: de index    NAAR: de site inhoud

Jan Bazen, die voor het eerst na vele jaren weer mee deed, week niet van mijn zijde. ,,Rens,... het is toch niet meer zo als vroeger hè?’’ zegt Jan wanneer we rond 10.20 uur op de Markt belandden voor de aanvang van het spel ‘Om de sleutel van de stad’. Nee Jan,... antwoordde ik. Maar we laten het gewoon over ons heen komen en zien wel wat er allemaal gebeurd.