Het onderzoek naar het ontstaan van
DE KALKNACHT
 

Rens van Adrighem

Jávea, Spanje, 12 maart 2013

Met dank aan Nico de Vries, archivaris Aart van der Houwen en Toon Tellegen.

NAAR: Site inhoud

Het kalken had vermoedelijk om die reden een hoog 1 aprilgehalte. Ook het in mij toegeslagen

1 aprilvirus heeft vermoedelijk een rol gespeeld. Misschien wilde ik ook wel meer aandacht voor de voor Den Briel zo belangrijke 1 aprilgeschiedenis.

Ik ben er altijd van overtuigd geweest dat ik door met witte kalk ludieke teksten op de straat

en op ramen van winkeliers te kalken, een oude traditie voortzette. Ik heb dat tot 1983 gedaan.

Op 1 april werd je altijd in het ootje- of anders gezegd: in de maling genomen, 'Je veter zit los...!

Je hebt verf aan je jas, of een gat of scheur in je broek, en kreeg dan ‘1 APRIL !’ toegeroepen.

Ook werd je ‘te kakken gezet’, als je er op uitgestuurd was voor een aardbeienladdertje en je belazerd voelend terug kwam bij de opdrachtgever.

Beste Rens, de oudste vermelding over het kalken komt van jou hand. Heb je nog meer herinneringen aan die eerste jaren?  Bijvoorbeeld met wie kalkte je toen? Welke teksten? Bij wie? Was er politie op de been? En vooral, wie heeft de Kalknacht ‘uitgevonden’? Behoudens deze ene vermelding dateren de eerste tastbare herinneringen aan de Kalknacht uit 1963 in de NBC, en verder een foto van de winkel van Joop Racké aan de Visstraat uit 1968.

Ik ben met mijn gedachten terug gegaan in de tijd en schreef hem zoveel mogelijk antwoorden, maar moest zeggen dat ik bang was niet veel meer te kunnen vertellen dan wat al op mijn site stond.

Van kalken vóór 1959, kan ik me niets herinneren. Nico heeft ook niets kunnen vinden, dus het zou best wel eens kunnen zijn dat ik met het kalken begonnen ben. Ik was zeer geboeid door het Geuzenfeit, en heb 1 april misschien bewust of onbewust in de belangstelling willen krijgen. Hoe dat kalken op het wegdek is overgegaan op ramen bij winkeliers kan ik mij maar niet herinneren. Vanaf de jaren ’60 waren er ook anderen die gingen kalken, maar ik kan er geen namen meer bij plakken.

Tot 1983 ben ik altijd alleen op pad gegaan, en altijd na de klok van twaalf uur, want kalken 'moest' op de morgen van 1 april.

Stadshistoricus Aart van der Houwen: ,,De oudste vermelding die ik in de archieven ben tegengekomen dateert uit 1963. In de NBC van dat jaar kun je lezen dat op 1 april al vroeg in de stad een vrolijke sfeer heerste die echter voor sommigen teniet werd gedaan door kalkleuzen op straten en trottoirs. Als ik dat lees, denk ik onmiddellijk aan de groep die achter de allereerste opvoering van het 1 aprilspel in 1962 zat. Aan mensen als Rens van Adrighem. Dat de Kalknacht zich kan buigen op een oude traditie kunnen we gevoegelijk naar het rijk der fabelen verwijzen.

Ik kwam op het idee oud-Briellenaar Toon Tellegen te vragen of hij misschien wist of er in zijn jeugd ook al gekalkt werd op de vroege morgen van 1 april en of hij misschien iets meer van vóór 1959 wist. ,,Dat bestond beslist niet. Er werd ’s ochtends alleen een krans gelegd bij het monument van de Noordpoort en dat was alles.’’

door Rens van Adrighem

Geboren op 18 oktober 1946

Met de laatste gegevens werd wel duidelijk dat ik mij al die jaren lelijk vergist heb

en blijkt dat ik zelf de aanstichter van de kalknacht ben geweest.

27 februari 2013 ontving ik vragen van journalist Nico de Vries over de Kalknacht.

ONDERZOEK NAAR DE KALKNACHT

Ik kalkte vóór de Julianabrug op het Maarland Nz. met grote letters op het wegdek: ,,1 APRIL KIKKER IN ME BIL’’ Het kalken moet je zien als het maken van 1 aprilgrappen en dat je dingen kwijt kon, die je normaal niet kon uiten en waar een ludieke draai aan werd gegeven. Dit werd in hoofdzaak alleen gedaan bij winkeliers. Niemand wist wie die tekst op je winkelruit had gekalkt.

Ik ging altijd alleen op pad. In latere jaren kwam je onderweg altijd wel enkele vrienden tegen.

De meeste teksten werden toen wel door mij gekalkt. Ik kon dat nog al snel flikken.

Dat moest wel want er was altijd politie op de been. Wanneer het kalken begonnen is wist ik niet.

HET PIJNIGEN VAN MIJN HERSENEN

DE OPLOSSING VAN HET MYSTERIE

DE KALKNACHT


Wie zoekt naar gegevens over de Kalknacht leest op Wikipedia:

Kalknacht is de nacht van 31 maart op 1 april in de gemeente Brielle waarin groepen mensen (meestal jongeren) met een emmer kalk (en vaak ook een krat bier) de straat opgaan.

Op ramen van huizen en winkels gaat men grappige of gevatte zinnen kalken.

Wegens incidenten met moeilijk verwijder-bare latexverf (in plaats van kalk), is het inmiddels verboden om op die nacht 'kalk te vervoeren'.

Meer dan een halve eeuw was het in Den Briel een Mysterie hoe de Kalknacht is ontstaan.

In 2013 werd ik benaderd met de vraag of ik de aanstichter van het Kalken geweest zou kunnen zijn, wat mij dwong diep teruggaan in de krochten van mijn geheugen met dit

- in elk geval voor mij - bijzondere resultaat.

NAAR: De Kalknacht