In 1969 werd door een groep jongeren de "Werkgroep Jeugdsociëteit Brielle" opgericht. Deze beoogde de vestiging van een jeugdsociëteit in Brielle. In het schaars verlichte Verenigingsgebouw in de Coppelstockstraat, met midden in de zaal op een oud gordijn staande wc-pot als asbak en de zoete geur van wierook, organiseerde de goep een Undergroundavond. Onder het geluid van vooral protestsongs werd door de jongeren die 'het recht van vrije gevoel en meningsuiting' deelden, de tijd doorgebracht.


Na de geslaagde avond struinde met name Paul Rijcken, Frans Moerland, Ad Wester, Gerard de Boer en Leo Bekenkamp de binnenstad af, opzoek naar een geschikte ruimte voor een jongerencentrum. Eerst kwam het Kruithuis in beeld, maar de gemeente bood Bastion VII achter de toenmalige LTS aan. Het bleef echter stil tot de Amsterdamse krakers 5 mei 1970 uitriepen tot nationale kraakdag.

De oorspronkelijke krakers waren onder anderen: 

Ad Wester, Leo Bekenkamp, Gerard de Boer, Yeb de Boer, Frans Moerland, Rob Peper, Henk Peper, Joost Schoevers, Paul Rijcken, Eli Erkelens, Hans Wolski, Bert Por, Gert Bij en Johan van Konijnenburg.

Met veel enthousiasme werden de werkzaamheden door de jongeren zelf uitgevoerd. Ze veegden het leegstaande gebouw schoon, er werd getimmerd en in de grote zaal veranderden oude vlonders in een podium. Van de rommelmarkt werden oude tapijten weggesleept die het theehuis een oriëntaals tintje gaven. De benodigde middelen werden op de pof gekocht bij de lokale middenstand. 

Populaire uitgaanscentra in die tijd waren: Eksit en de Ruimte in Rotterdam, de Toverbal in Maassluis en Duinen vijf (tijdens de verbouwing) in Rockanje. Cafe’s werden minder vaak bezocht, maar een uitzondering was Bull’s Eye in de Varkensstraat. Zo viel er heel wat te beleven voor de jeugd van Voorne-Putten en Rozenburg.

Er werd gekozen voor de naam Demeshed. Toepasselijk gelet op de inrichting.

Demeshed wilde een centrum zijn voor ontmoeting en recreatie voor de jongeren van Voorne-Putten en Rozenburg. Eerst moest het gebouw hiervoor gebruiksklaar gemaakt worden.

De jongens en meisjes van Demeshed gaven vorm aan een eigen cultuur. Lang haar, spijkerbroeken, goede muziek en een geestverruimend rokertje waren de belangrijkste onderdelen van die cultuur.

Natuurlijk zochten ze gelijkgestemden op en dat gebeurde niet alleen in Demeshed.

Demeshed was een heuse stichting met leden en een bestuur. Leden waren jongeren van 15 tot 30 jaar, afkomstig van heel Voorne-Putten en Rozenburg.

industrie of bezochten een van de vele scholen die Brielle rijk was. Tegenover Demeshed stond de huishoudschool en de meiden die daar op zaten, bezochten het centrum in hun middagpauze.

Voor een klein bedrag konden zij lid worden. Ze werkten in de omringende

Vanaf dag één was Demeshed een groot succes. In een paar maanden stond de ledenteller op 750 die elkaar ontmoeten voor een praatje, drankje of een blowtje. Keken een film of genoten van een van de vele optredens van de al of niet bekende popgroepen.

Centraal in het gebeuren van Demeshed lag het Theehuis, de ontmoetingsruimte waar de harde kern van vrijwilligers en de bezoekers te vinden was.  Je kon er thee of een sapje drinken, een tosti nuttigen en terecht voor een partijtje schaak. Ook was het het centrum voor het gebruik van drugs, die er volop aanwezig waren. Hasjiesj en Marihuana mochten binnen openlijk verkocht worden. Harddrugs echter niet, maar dit werd wel door een enkeling binnen gebruikt.

Zonder huurcontract kon geen exploitatiebegroting worden ingediend, omdat geen subsidie bij het Rijk (BRW Subsidie) kon worden aangevraagd. Er was sprake van een Catch 22 die de Gemeente, al dan niet moedwillig, niet wilde doorbreken want een huurcontract werd niet afgegeven. Als er wel subsidie werd verleend, werd het niet in geld uitgekeerd, maar in tegoedbonnen om bouwmaterialen aan te schaffen.

Vooral op vrijdagavond was het er druk. De drugsdealers haalde hun voorraad in Rotterdam en kwamen die dan aan de man brengen. Hierdoor kreeg Demeshed een slechte naam en hielden bezorgde ouders hun kinderen er weg.

Hoe kon Demeshed toch draaien? De formule was als volgt: het programma moest quitte spelen, de inkomsten moesten de kosten dekken. De winst zat hem in de verhoogde barinkomsten op dergelijke drukke avonden.


Na afloop van de optredens werd het geld geteld en handje contant uitbetaald aan de band of artiest. Zo kon er een begin gemaakt worden met het aflossen van de schulden.

Rens van Adrighem

Jávea - Spanje  oktober 2015

door Rens van Adrighem

Enkele weken eerder hadden de Brielse jongeren in samenwerking met Stichting Jeugd Voorne-Putten en Rozenburg in de Sloepenloods, het grootste Festival op Voorne-Putten en Rozenburg ooit van 30-3 t/m 4-4-1970 in de Sloepenloods te Brielle helpen organiseren. Het was een 6 daagse mix van Kunst, Cultuur, Bezinning en Ontspanning waar duizenden jongeren uit de omgeving op af waren gekomen om vooral te genieten van de top bands die op het programma stonden:

Chicken Shack, Groep 1850 Livin Blues, Rob Hoeke R&b Group, Oscar Benton Bluesband en Euson & Stax. In de zaal van 30 bij 30 meter stonden 2 podiums (8x5 m) en in het midden een lichttoren (14x4 m) vanwaar films, dia’s en psychedelische vloeistof projecties op alle wanden werden geprojecteerd.

De karakteristieke Sloepenloods en het ernaast gelegen gebouw, werden ontworpen door ingenieur G.J. Blauw en ingenieur P.C.B. van Marle. Het werd gebouwd voor de Brielse Torpedisten. Met de bouw werd begonnen in 1884 en de panden werden opgeleverd in 1886. In 1922 vertrokken de Torpedisten naar Gorinchem, waarmee de panden hun oorspronkelijke functie verloren. De Sloepenloods heeft daarna meerdere functies gehad. Tot eind 1960 heeft het dienst gedaan voor defensie. Het ernaast gelegen magazijn dat dienst had gedaan als mortieropslag voor de Torpedisten en telefooncentrale voor genie, stond al vele jaren leeg.

Toen 1 januari 1973 de balans werd opgemaakt bleek dat het centrum grote schulden had: fl. 4600 bij de belastingen wegens het niet afdragen van belastingen over optredens, fl. 3260 aan leveranciers, wegens het kopen op de pof en een te verwachten rekening van fl. 400-700 bij het GEB. Er zat nagenoeg niets in de kas.

De achterzijde van het magazijn.

Als je bij de ingang doorliep, kwam je in de grote zaal, die gebruikt werd voor optredens en andere grote evenementen. Links was de Bar waar oorspronkelijk het Theehuis ook was (maar te klein en geen goede ventilatie). In de Bar was een trap naar de zolder.

DE FINANCIËN

HET PRILLE BEGIN IN DEN BRIEL

DE INRICHTING

DE LEDEN

HET INTERIEUR

Oorspronkelijk vormde Ad Wester/Paul Rijcken/Eli Erkelens de beheersgroep, die al snel uiteenviel, waarna verschillende bestuursvormen elkaar opvolgden. Onderwerpen die vaak aan de orde kwamen waren : de lopende zaken, de verbouwingen, de verhouding met de gemeente Brielle en de schuldenproblematiek. Achtereenvolgens waren voorzitter:  ? , Arie van Dijk, Mattheus Gravenland en Frans Sikken.

HET BESTUUR

De Brielse bestuurders gedoogden het kraken en in bezit nemen van het pand, dat toch eigenlijk bezit van de gemeente was. Ook het drugsgebruik in het centrum werd gedoogd. De gemeente stelde zich wel terughoudend op bij het verlenen van subsidie.

HET VERMAAK

DE KRAAK

NAAR:  De site inhoud

NAAR: TWEEDE DEEL

EERSTE DEEL

In 1973 stelde de gemeente Brielle een bedrag van f. 12.500.- beschikbaar om het gebouw wat op te knappen. De zolder werd gebruiksklaar gemaakt en het theehuis werd opgeknapt en in gebruik genomen. Rechts van de zaal waren de beide Theehuizen: rechts het blauwe, dat het eerst in gebruik werd genomen. Links het rode, dat na de verbouwing in 1973 werd geopend.

In april 1974 waren de grote zaal en een voorlopige barruimte door de leden opgeknapt. Vanaf die tijd opende Demeshed ieder weekend en tijdens feestdagen haar deuren.

SUBSIDIE

1 April 1975 eindigde het opknappen door het officieel openen van de nieuwe bar.

Het programma bestond uit: het vertonen van films, optreden van muziekgroepen, zangers, vormingstoneel en dergelijke.

NOODKREET

In de jaren ’50 veranderde er veel onder de Nederlandse jongeren.

Er ontstonden geheel andere cultuuruitingen, met als extra kenmerk

dat er sprake was van normen een waarden, die vorm kregen in taal, kleding, kapsels en muziek.

Een van de eerste aanzetten was het boek ‘Ik Jan Cremer’ in 1964, waarvan er in 1965 al meer dan 180.000 exemplaren waren verkocht.


In Amsterdam maakte de Provobeweging nogal ophef.

Die kwamen onderanderen met een ‘Witte Fietsenplan’.


Ze veroorzaakte ook onrust bij ‘Het Lievertje’, een beeldje in de binnenstad van Amsterdam.

“Beter langharig dan kortzichtig”, werd al snel door geheel Nederland de leus van de jeugd, die 'het recht van het vrije gevoel en meningsuiting' opeiste.

In Nederland bestonden vier zuilen: een katholieke, protestants - christelijke, socialistische en neutrale zuil. In de jaren ’60 begon de ontzuiling, omdat de mensen mondig werden. Steeds meer jongeren gingen doorleren en streefde naar ”persoonlijke ontplooiing” waardoor fatsoensnormen, opvattingen over het huwelijk, gezin en seksuele contacten, veranderden.

Op 9 oktober 1967 verscheen de destijds 21-jarige kunstenares Phil Bloom geheel naakt in het VPRO t.v. programma Hoepla wat een baanbrekende primeur voor de Nederlandse televisie was. Het leidde tot grote commotie.

Het moge duidelijk zijn dat al deze gebeurtenissen er toe zouden lijden dat ze over het gehele land  - bij vooral de jeugd - dingen zouden losmaken. Zo ook in het voorheen zo rustige vestingstadje Den Briel, dat niet voor niets het ‘Libertatis Primitiae‘ (Eersteling der vrijheid) in haar stadswapen draagt.

HET TIJDSBEELD

De ommekeer begon in 1956. Er ontstond een nieuwe muziek voor de jeugd, die de volwassenen provocerend in de oren klonk. De film ‘Rock around the clock’ met Bill Haley, leidde tot paniek onder gezagsdragers. Vele anderen opvallende artiesten volgden al snel.

In Nederland sloeg de vlam in de pan.

Het was het begin van een jeugdculturele stroming die zich afzette tegen de wereld van volwassenen. In de jaren ’60 versplinterde de jeugdcultuur weer in diverse jeugdsubculturen.

Vrouwen wilden zelf beslissen over seksuele zaken en uitdelen van condooms. ”Baas in eigen buik” was hun leus.

Nozems

JEUGDCULTUREN

De overkoepelende naam voor allerlei uiteenlopende groepen.

Ze kwamen in opstand tegen het traditionele, strenge gezag. ‘Scheurden’ graag met hun bromfietsen. Ook wel de patatgeneratie genoemd.

Provo’s

Afgeleid van provoceren, een term die een onderzoeker gaf aan groepen Nozems. “Beter langharig dan kortzichtig”.

Hippies

Stonden bekend om hun lange haren en wijde kleren. Tegenover de haat onder de mensen stelden zij de liefde, natuur en bloemen.

Vooral bekend als de ‘Flower power’ tijd.  Een leven van inkeer tot zichzelf en van geestelijke verdieping door ondermeer meditatie.

Studenten  

In deze groep waren de jongeren sterk anti-kapitalistisch. Afkeer tegen de oorlog in Vietnam, de atoombom en rassendiscri-minatie.

Veel beluisterd waren de protestsongs zoals die van Bob Dylan.

Dolle Mina’s

DE GROTE OMMEKEER

Zo kwam het dat op 5 mei 1970 het pand naast de Sloepenloods dat aan de Langestraat grensde en daar zijn ingang had, door de Brielse jongeren werd gekraakt. Het gebeurde met stilzwijgende toestemming van een aantal gemeenteraadsleden.

Demeshed

Poptempel