autodidact    kunstenaar

Rens van Adrighem
EUROPa REIS 1
 
START VAN DE REIS Het was de tweede helft van augustus in het jaar 1968, dat we vol goede moed vertrokken richting Duitsland. Via Frankfurt en Hürnberg reden we naar de grens met Tsjechoslowakije. TSJECHOSLOWAKIJE Aan de grens, in het plaatsje Roayado hadden we een oponthoud van zeker een uur eer we de grens over konden. Tsjechoslowakije was een land onder sterke communistische invloed. Praag de imponerende hoofdstad was ons doel. Volgens onze gegevens was er midden in Praag een camping. Daar aangekomen bleek het een voetbalveld te zijn, waar door de weeks gecampeerd mocht worden. Het kostte een grijpstuiver dus daar hebben we maar gebruik van gemaakt. De rivier de Moldau stroomt midden door de zeer imponerende Tsjechische hoofdstad. Zeven bruggen verbinden de twee stadshelften met elkaar. De bekendste hiervan is de Karelsbrug. De brug is in 1357 in opdracht van keizer Karel IV gebouwd in Gothische stijl. Een van de meest beroemde bezienswaardigheden in Praag is wellicht de koninklijk en keizerlijke Burcht, die hoog boven de rivier de Moldau uitsteekt. Het Staromestske Nameki (Plein Oude Stad) is een van de vele mooie Praagse pleinen. Al in de 12de eeuw was dit plein erg belangrijk. Wij bezochten het plein om het Oude Raadhuis te bezichtigen. In de gevel van dit raadhuis bevindt zich de beroemde astronomische klok. Deze geeft behalve de tijd ook de stand van sterren en de maan weer. Op het hele uur valt bovendien een kleine processie van de 12 apostelen te zien die ineens verschijnen. Heel indruk wekkend. In de stad waande je je 25 jaar terug in de tijd. Er reed bijna geen enkele auto, hooguit auto’s van vijf en twintig jaar terug, die je in Nederland al helemaal nooit meer zag. De fraaie oude gebouwen zagen er somber en grauw uit. Het Wenceslasplein dat eigenlijk meer weg had van een boulevard is erg beroemd. Naast de vele winkels, werd het plein gedomineerd door het oudste museum van de Bohemen: het Nationale Museum van Praag. Het enorme, in brons gegoten figuur van Wenceslas te paard en omringd door beelden van andere Tsjechische heiligen staat daar sinds het eind van de 17de eeuw maar het huidige Wenceslas monument is er pas in 1912 neergezet. Op het plein hebben we in een eetlokaal een soort maaltijd soep gegeten aan lange tafels, temidden van de Tsjechen. Toen wij in Praag waren was er een gespannen sfeer te proeven. Vanaf januari 1968 stuurde Alexander Dubček het communistische Tsjechoslowakije een meer gematigde koers in. De Sovjet-Unie vreesde dat de ontwikkelingen een domino-effect zouden hebben in de andere lidstaten van het Warschaupact. Op 19 augustus waren wij nog op het Wenceslas plein en konden niet bevroeden wat er een dag later zou gebeuren. In de nacht van 20 op 21 augustus 1968 reden Russische tanks Praag binnen! In totaal werden 150.000 soldaten naar het land gestuurd. De operatie kreeg de codenaam 'Operatie Donau' mee. Het eerste doelwit van de tanks was Radio Praag. Het radiostation werd verwoest, maar dankzij een ondergronds radiostation, dat indertijd door de Russen zelf was aangelegd om de propaganda te kunnen voortzetten in geval van een vijandelijke aanval, gingen de uitzendingen gewoon door. Deze belangrijke periode van januari 1968 tot 20 augustus 1968 in de Tsjechoslowaakse geschiedenis, gaf men de naam: “De Praagse Lente”. Wij gingen op 20 augustus aan het eind van de ochtend de Tsjechische grens over naar Oostenrijk, waardoor we een belangrijke gebeurtenis uit de Tsjechische en Europese geschiedenis op het nippertje mis liepen. OOSTENRIJK De grensovergang bij Miculov nam ook weer bijna een uur in beslag. We zette onze reis voort naar de bekende muziekstad. Wenen behoort ontegenzeggelijk tot 's werelds meest bezienswaardige steden. We dwaalden door de oergezellige Altstadt met z'n kleine steegjes. Bewonderde de Stephans-dom, de Pestzuil, de Peterskerk en de Staatsopera. Wenen biedt gewoon te veel om op te noemen. Een bezoek aan de zomerresidentie van de Habsburgers slot Schönbrunn ontbrak natuurlijk ook niet. Dat is één van de mooiste paleizen ter wereld. Na twee overnachtingen en een volle dag zette we onze reis voort naar Zagreb in Joegoslavië. De grens waren we in een mum van tijd over. JOEGOSLAVIË De Schedeltoren aan de oude weg naar Constantinopel was het eerste dat we bezochten. De beroemde toren herinnert aan de periode van de Eerste Servische Opstand tegen de Turken. Toen ene Stevan Sinđelić inzag dat de Turken zijn garnizoen op de nabijgelegen heuvel in de pan gingen hakken, blies hij zichzelf, zijn 3.000 soldaten en dubbel zoveel Turken tegelijk de lucht in. De Turken, die achteraf een voorbeeld wilden stellen, verzamelden 952 Servische hoofden en metselden die in een drie meter hoge toren in. De toren, met slechts 58 overgebleven hoofden, bevindt zich in de kapel die men er rond heeft gebouwd. In eerste instantie hadden we het plan naar Albanië te gegaan, maar daar kregen we in Nederland niet de benodigde visums voor. Daarom zijn we via Belgrado richting Bulgarije gereden. Ook daar weer lange wachttijd aan de grens gehad. BULGARIJE Sofia dankt haar ontwikkeling als belangrijke nederzetting vooral aan de centrale ligging in de Balkan. De stad ligt in het westen van Bulgarije, aan de noordelijke voet van de berg Vitosja, in het Sofiadal dat aan alle kanten omgeven is door bergen. Drie bergpassen leiden naar de stad, die al sinds de oudheid fungeert als een belangrijke verbindingsplaats tussen de Adriatische Zee en Centraal Europa met de Zwarte Zee en de Egeïsche Zee. In de buurt van Burgas hebben we een duik genomen in de Zwartezee, en hebben de reis voortgezet naar Turkije. TURKIJE Bij het binnenrijden van Turkije, stuitten we op de weg op een kamelen karavaan. Vanuit de verte doemde de oude stadsmuren van Istanboel, -het oude Constantinopel- op. Istanboel is een echte miljoenen stad. Met bijna 11 miljoen inwoners was het de grootste stad van Turkije. De stad bestaat uit 27 districten, die tezamen de hoofdstad van de gelijknamige provincie Istanbul vormen. Het was op de weg naar de oude brug over de Bosporus een drukte van belang. Overwegend taxi’s en vrachtwagens bevolkten de wegen, en de grootste wagen had voorrang! Taxi’s stopten waar mensen hun hand op staken en stapten gewoon in bij de andere passagiers. Op de brug zelf waren vele bewoners aan het vissen met een simpel simmetje dat ze in het water lieten zakken en wonderwel haalden ze nog behoorlijk wat vis omhoog ook. De stad is verdeeld in een Europees gedeelte en het Aziatische gedeelte. De Bosporus is een zeestraat in Turkije die de Zee van Marmara verbindt met de Zwarte Zee en Europa scheidt van Azië. Aan weerszijden van de zeestraat ligt dus de stad Istanbul. Op zijn smalst meet de Bosporus 640 meter. De lengte bedraagt 32 kilometer. De diepte varieert van 36 tot 124 meter. Rond de brug over de Bosporus bevond zich de groente- en fruit markt. Aan de kade lagen fleurige houten vrachtschepen te laden en te lossen. Het was daar een enorme troep, maar wel erg sfeervol. Mannetjes met enorme stapels houten kratten en andere last, liepen af en aan. Het Aziatische gedeelte aan de overkant van de brug stikte van de kleine bedrijfjes waar handmatig allerlei gebruiksartikelen en sierraden vervaardigd werden. In deze oude buurt stonden ook veel houten huizen waarvan je zou denken dat die ongeschikt voor bewoning waren. Aan moskeeën geen gebrek in deze stad en de silhouetten van het woud aan minaretten zie je overal. De Aya Sofia (kerk van de Heilige Wijsheid) werd gebouwd als kathedraal van Constantinopel onder het Byzantijnse Rijk. Een eerste kerk, uit de 4e eeuw van onze jaartelling, werd door brand verwoest, waarna onder keizer Justinianus het huidige gebouw werd geconstrueerd (omstreeks 536). De bouw ervan was van grote betekenis voor de Orthodoxe kerk en het Byzantijnse Rijk en is het eerste voorbeeld van Byzantijnse architectuur. De Aya Sophia was eeuwenlang de grootste kerk ter wereld. De kerk was zo rijk en kunstig versierd met ikonen, dat keizer Justinianus zou hebben uitgeroepen "Salomo, ik heb je overtroffen!" Na de verovering van Constantinopel door het Osmaanse Rijk onder Mehmet II in 1453 werd de Aya Sophia een moskee. In 1934 werd de moskee door Kemal Mustafa Atatürk een seculier gebouw gemaakt en werd het een museum. Het is de grootste basiliek uit de Byzantijnse periode. De Blauwe Moskee staat al sinds 1616, middenin de stad. De koepel van de moskee wordt omringd door zes minaretten en wordt vaak beschouwd als een architectonisch wereldwonder. De grote koepels worden aan alle kanten ondersteund door halve koepels. De moskee dankt overigens zijn naam aan de blauwe bloempatronen van tegels (meer dan 20.000!). De interieurs zijn adembenemend wat bouw en decoratie betreft. Al met al was Istanboel een hele belevenis. Na ons bezoek aan dit uiterste puntje van Europa, gingen we opweg naar Griekenland via de kustweg.
NAAR: Deel 2

NAAR: Deel 2

NAAR: INDEX

NAAR: INDEX

INTRODUCTIE Mijn Opel Record, onze paspoorten en visa’s voor Tjechoslowakije en Bulgarije, (voor Albanië kregen we geen visa), een kaart van Europa, Duitse marken en Amerikaanse Traveller cheques als betaalmiddel, een tent, luchtbedden, slaapzakken, kookgerei, borden, bestek, kortom alles wat je nodig hebt ter overleving, vormden onze reisbescheiden. Een vaste route hadden we niet bepaald. Wel welke landen en plaatsen we wilden bezoeken. De hele reis hielden we een dagboek bij, maar helaas ben ik dat kwijt geraakt. Gelukkig heb ik nog wel alle toeristische en historische gegevens en ruim tweehonderd dia’s, waarmee ik samen met de onvergetelijke herinneringen, nu na precies veertig jaar besloot de reis toch maar te gaan beschrijven om zodoende een overzicht te geven van alles dat diepe indruk op ons gemaakt heeft. Sinds 1972 ben ik op onverklaarbare wijze helaas het contact met Bert verloren. Ik ben op alle mogelijke manieren nog steeds op zoek naar hem, maar zonder succes. Inmiddels is het oktober 2010 en kan ik melden dat ik Bert heb kunnen opsporen en dat we weer contact hebben.
EUROPa REIS