DE KEUTJESMARKT
In de jaren dertig, kwamen de boeren uit de wijde omgeving naar Den Briel voor de keutjesmarkt.
De cafés en restaurants deden dan goede zaken. In 'De Zalm' werd het marktgeld betaald en werden verzekeringen afgesloten. Binnen was het altijd volle bak. Er stond een tafel volgezet met ‘citroentjes met suiker’ -jenever- voor 15 cent per glaasje.
De driehoekige hakbijl met een steel van ongeveer 70 cm lang, waarbij tijdens het hakken de bijl rond kon draaien, zodat het hakken bemoeilijkt werd.
De hakblokken met bijl en ‘Keesie’ links en rechts voor de koek en snoep kraam. Een van die bijlen heb ik nog vele jaren in mijn bezit gehad.
De varkensmarkt werd gehouden op de Turfkade, op de eerste, tweede en derde maandag van november. November is immers de slachtmaand, dan werden de varkens geslacht en moest er weer een nieuw varkentje in het hok komen. Zo'n big werd ‘keutje’ genoemd, waaraan de markt de naam ‘keutjesmarkt’ dankt. Er werden echter meer koeien verhandeld dan varkens. Boeren uit de verre omtrek kwamen naar Brielle om te handelen.
HOOGTIJDAGEN
Voor 1900 waren de hoogtijdagen van de markt. De koffiehuizen in de stad boden tegen elkaar op. In koffiehuis De Zalm was altijd muziek en vaak een komiek. Hotel Van Reenen en hotel De Nymph boden ieder een grand café concert. Het Zuid- Hollandsch koffiehuis van op de Turfkade, had een pianist. Het koffiehuis Concordia Felix van de dans-onderwijzer Philipse in de Nobelstraat spande de kroon met een grand café chantant door een varieté-gezelschap bestaande uit niet minder dan zeven dames en heren. Het was dus altijd groot feest in Den Briel.
In 1919 was de markt zo sterk verlopen dat volgens de krant velen dachten dat de van ouds bekende keutjesmarkt niet meer zou bestaan. In 1939 werden slechts dertien koeien, twee kalveren en twee manden met biggen aangevoerd. In de overlevering was de aanleg van de Groene Kruisweg die in 1934 in gebruik werd genomen, daarvan de schuld omdat de handel naar Rotterdam zou zijn verplaatst.
Aan de Keutjesmarkt kwam definitief een einde en dus ook aan het Koekhakken. Saucijzenbroodjes zijn er echter tot beginjaren ’80 gebleven. Bij het eten daarvan proef ik nog altijd de sfeer en de verhalen van mijn vader en de 1-aprilvergaderingen met Dhr. Van Delden in de zeventiger jaren. De bijzondere koekhakbijl is helaas niet meer te achterhalen. Ik had hem graag aan het streek-archief willen schenken.
door Rens van Adrighem
KOEKHAKKEN
EN SAUCIJZENBROODJES
Op de markt stond altijd de koekkraam van J. van Adrighem. Daar kon je koekhakken voor een cent.
Op een hakblok werd een zogenaamd 'Keesie' gelegd en die moest je dan met de speciale bijl in één klap doorhakken.
Mijn vader vertelde dat er ook op de Markt voor het stadhuis veel te beleven was. Daar stond vaak een draaimolen. De tweede maandag was gewoonlijk de drukste van de drie dagen. Er stonden kraampjes opgesteld waarvan de marktkooplieden overwegend joden waren en alles en nog wat te koop was werd aangeboden.
Daar stonden de koeien in lange rijen opgesteld. De verkoop ging met handjeklap van 25 of 30 gulden. Dat was een enorm bedrag als je nagaat dat het uurloon van de arbeiders toen 22 à 25 cent was.
Rens van Adrighem
Ooit was de Keutjesmarkt een begrip in Den Briel en omgeving.
Oudere Briellenaren bewaren daar levendige herinneringen aan.
Een herinnering die bij het nuttigen van zo’n heerlijke versnapering na al die jaren
nog altijd direct bij mij boven komt.
NAAR: De site inhoud
Voor mijzelf zijn er twee herinneringen: 1. Mijn vader vertelde vaak over het koekhakken bij zijn oom, het doorhakken met een - driehoekige bijl die rond draaide - van een platte koek die een “Keesie”genoemd werd. 2: Tijdens vergaderingen in de zeventiger jaren van het 1-aprilbestuur, trakteerde Dhr. D. van Delden - volgens oude traditie - ons alle jaren op de eerste maandag van november op verse saucijzenbroodjes ter herinnering aan de Keutjesmarkt.
Als mij gevraagd wordt: wil je een saucijzenbroodje, heb ik altijd de neiging te antwoorden: Keutjesmarkt!