NAAR:  De site inhoud

‘Om het verleden te bewaren’

Jacob Klok

26 september 1924 - 10 mei 2013

Den Briel kent een aantal Briellenaren die zich met hart en ziel hebben ingezet voor hun stadje. Eén van hen is Jacob Klok.

Zijn stamboom gaat terug tot 1570, de tijd van de Watergeuzen.

Zijn geboortehuis was het tegenwoordige Hotel De Zalm in de Voorstraat.

Het gezin verhuisde naar het Slagveld waar hij speelde op de kade van de Brielse haven en de zandbergen achter de kalkfabriek. Als HBS leerling maakte hij de eerste oorlogsjaren mee, die hem enorm hebben beïnvloed. Hij is zelfs ondergedoken geweest om tewerkstelling in Duitsland te voorkomen.

Na de oorlog deed hij staatsexamen Latijn en Grieks om theologie te gaan studeren in Leiden. Daar werd hij Jacques genoemd, zo de meesten hem in Den Briel kennen.

Op 1 augustus 1952 trad hij in het huwelijk met Gerarda van den Blink, die hij al vanaf zijn jeugd kende. Het echtpaar verhuisde naar Haarlem-Noord, waar hij één jaar als predikant op de kansel stond.

In 1953 werd hij aangesteld als stadsarchivaris van Den Briel.

Naast archivaris kreeg Jacques ook de functie van beiaardier en die van conservator van het Trompmuseum (nu het Historisch Museum)

Zijn werkterrein was daardoor in het hart van zijn geboortestadje.

Het archief was aan het Wellerondom, het museum aan de Venkelstraat en het carillon in de toren van de St. Catharijnekerk. 

Het jonge stel nam zijn intrek in één van de huisjes van de stichting Asyl voor Oude en Gebrekkige Zeelieden op het Asylplein.

Zijn studie

Zijn werk

In 1957 verhuisde de familie Klok naar landgoed Kranenhout in Oostvoorne, waar ze nog zeven kinderen kregen en uiteindelijk meer dan 56 jaar woonden.

Daar werden hun oudste twee

kinderen geboren.

Zijn thuis

Het museum

Als conservator van het Trompmuseum verzamelde hij een grote collectie historisch voorwerpen uit Den Briel om die tentoon te stellen. Regelmatig wist hij interessante tentoonstellingen te organiseren.

Daarbij deed de heer Klok nogal eens een beroep op mij hem bij te staan met de inrichting van tentoonstellingen.

Als schrijver

Als archivaris

Als geïnteresseerde in de Brielse geschiedenis werd je altijd gastvrij ontvangen door de heer Klok in het archief aan het Wellerondom.

Hij werd geassisteerd door Tonny Verbeek. Al snel bleek het archief veel te klein.

door Rens van Adrighem

Behoud van historische panden

Jacques Klok is altijd begaan geweest met het behoud van historische panden. Met een aantal gelijkgestemden heeft hij in Den Briel onder de vlag van ‘‘Vestingstad Brielle’’ heel wat oude panden opgekocht om ze te laten opknappen en weer als bewoonbaar of bruikbaar opgeleverd. De gerestaureerde woningen vonden gretig aftrek en zo werd een groot aantal panden voor afbraak gespaard. De uitstraling van het huidige beschermde stadsgezicht is mede te danken aan de inzet van de ‘‘Vestingstad Brielle’’. Mede hierdoor raakten steeds meer Briellenaren geïnspireerd om het aanzien van onze historische stad te bewaren.

In 1970 adviseerde de heer Klok mij, om de panden van Zaayer aan het Wellerondom en de Kaatsbaan te kopen. ,,Dat zijn echt panden waar jij iets moois van kan maken’’, vond Klok. En dat heb ik dacht ik wel kunnen waarmaken.

Als adviseur 1 aprilvieringen

Klok was ook zeer betrokken bij de 1 aprilvieringen.

Hij adviseerde het 1 aprilbestuur, die altijd probeerde de jaarlijkse vieringen zo historisch mogelijk te houden en te voorkomen dat een carnavaleske uitstraling zou plaatsvinden.

Als mede organisator kwam ik regelmatig in de Provoost voor informatie en historische gegevens voor alles wat er gemaakt moest worden voor de 1 aprilvieringen zoals decors, oorkondes, het geuzenschip en noem maar op.

Hij schreef een historisch toneelspel en het openluchtspel

‘De Piraten komen’, voor de inname op 1 april. Daarbij was hij altijd in fraaie klederdracht aanwezig.

Vele boekjes, vergezeld van foto’s en oude ansichtkaarten schreef hij over Den Briel. Boekjes die je in vrijwel alle Brielse huisgezinnen tegen kwam/komt. Waardevolle naslagwerken die de Brielse historie levend houden.

De heer Klok heeft tientallen publicaties en boeken over de geschiedenis van de Zuid-Hollandse Eilanden op zijn naam staan.

Samen met zijn vrouw is hij zich na zijn pensioen in 1989, zeer actief gaan bezig-houden met het schrijven en uitgeven van historische werken door zijn eigen speciaal opgerichte uitgeverij ‘De Klokkenstoel’.

Op de foto het echtpaar Klok met in het midden burgemeester Van der Kluit.

Als beiaardier

Ook het carillon van de Catharijnekerk in Brielle, waar hij beiaardier is geweest, was zijn grote passie. Zo werd in 1970-74 het carillon door zijn inspanningen en met steun van bedrijven, instellingen en particulieren uitgebreid met klokken van de firma Eijsbouts.

Begin jaren ’70 werd de Provoost grondig gerestaureerd om als archief dienst te gaan doen.

Jacob
Klok

Een inspirerend Briellenaar

Zijn laatste jaren zette hij zich in om het oorspronkelijke Landgoed Kranenhout weer bij elkaar te brengen en te houden.

Bij zijn overlijden verloor de familie een inspirerend echtgenoot,

vader, schoonvader, grootvader en overgrootvader met een enorme kennis van de rijke historie van Voorne en in het bijzonder ‘‘zijn Brieltje’’.

Op zijn eigen Landgoed Kranenhout vond Jacob Klok zijn laatste rustplaats. Onderweg er naar toe luidden -als ultiem huldeblijk- de klokken van de kerktorens in Oostvoorne én Den Briel.

Het einde van een inspirerend leven

Rens van Adrighem

Jávea - Spanje  augustus 2013

Hoogtepunten zijn de facsimile uitgave van het monumentale boek ‘‘Beschryving van de stad Briele en den Lande van Voorn’’

en zijn laatste boek ‘‘de Zuid Hollandse Eilanden in kaart gebracht’’.

Naast het schrijven van boeken hield de heer Klok ook veel lezingen waarin zijn historische kennis ruimschoots aan bod kwam.

Een hoogtepunt was de tentoonstelling rond de 400 jarige herdenking van de inname van Den Briel door de Watergeuzen op 1 april 1572. Onderdeel van die herdenking was een toespraak die hij mocht houden in de Catharijnekerk voor vele gasten waaronder koningin Juliana.

Ook stond hij mede aan de wieg van de vereniging van vrienden van het Trompmuseum.

De heer Kloks levensles: ,,Ach,... we zijn allemaal maar mensen

van een dubbeltje’’, staat voor altijd in mijn geheugen gegrift

en dat kan ik alleen maar volmondig beamen.

In 2009 werd na de restauratie van het voormalig archief

de tekst: Hier werkte Johan Been vanaf 1927 t/m 1930

op de gevel geschilderd.


Jacob Klok werkte daar van 1953 t/m 1971.

Het zou eervol zijn ook Jacob Klok te vermelden op de gevel.

Die heeft er immers 18 jaar gewerkt.

’’Al het heden wordt verleden’’

Dankzij de inzet en bevlogenheid van Jacob Klok is een schat aan kennis over het culturele erfgoed op Voorne Putten bewaard gebleven, dat verdient gelezen te blijven.

Zijn warmte, betrokkenheid en grote historische kennis zullen we dan ook zeker gaan missen.

Maar zo het gaat in het leven:

In memoriam